GIANG THÔN-Thơ Đỗ Phủ và Thơ Phỏng Dịch

ĐỖ CHIÊU ĐỨC Dịch và Diễn Nôm:

1.Xuất xứ của bài thơ :

Năm Thượng Nguyên nguyên niên đời vua Đường Đức Tông(760), sau 4 năm sống lưu vong từ Đồng Châu sang Cẩm Châu, rồi đến xứ tây nam ngoại ô của Thành Đô (Tứ Xuyên) bên bờ Hoán Hoa Khê thanh tịnh, nơi còn giữ được vẻ yên bình không bị ảnh hưởng bởi chiến loạn do An Lộc Sơn gây nên trước đó. Đỗ Phủ nhờ bạn bè thân hữu giúp đỡ cất cho một thảo đường để tạm sống yên thân sau bao năm lưu ly khốn khó, kể cả vật chất cơm áo gạo tiền. Nên nhà thơ đã tạm yên thân, nhân lúc hè về bên dòng Hoán Hoa Khê u nhã xinh đẹp, với tâm trạng an bần lạc đạo, sống vui với hoàn cảnh trước mắt của mình, ông đã viết nên bài thơ đầy lạc quan an phận nầy.

2. Nguyên bản chữ Nho của bài thơ :

         江村                        GIANG THÔN

   清江一曲抱村流，    Thanh giang nhất khúc bão thôn lưu,

   長夏江村事事幽。    Trường hạ giang thôn sự sự u.

   自去自來樑上燕，    Tự khứ tự lai lương thượng yến,

   相親相近水中鷗。    Tương thân tương cận thủy trung âu.

   老妻畫紙爲棋局，    Lão thê họa chỉ vi kỳ cuộc,

   稚子敲針作釣鉤。    Trĩ tử xao châm tác điếu câu.

   但有故人供祿米，    Đản hữu cố nhân cung lộc mễ,

   微軀此外更何求？    Vi khu thử ngoại cánh hà cầu ?!

                   杜甫                                       Đỗ Phủ

3. Chú Thích :

   - Bão 抱 : là Ôm. Bão Thôn Lưu 抱村流 : chỉ dòng khe chảy dong ôm lấy xóm làng.

   - Trường Hạ 長夏 : chỉ mùa hè ngày dài dằng dăc.

   - Sự Sự U 事事幽 : Mọi việc đều nhàn nhã thanh tịnh.

   - Lương Thượng 樑上 : là trên rường nhà.

   - Âu 鷗 : là Chim Âu, một loại chim sống trên sông nước.

   - Kỳ Cuộc 棋局 : là Bàn cờ.

   - Điếu Câu 釣鉤 : Lưỡi câu để câu cá.

   - Lộc Mễ 祿米 : Lộc ở đây là Tiền là qùa. LỘC MỄ nói chung là Gạo Tiền.

   - Vi Khu 微軀 : Vi là Nhỏ, là Yếu. Khu là Thân thể. VI KHU : chỉ thân thể già yếu.

4. Nghĩa Bài Thơ :

                  Con Sông Chảy Qua Xóm Làng

         Một dòng sông trong xanh uốn khúc chảy ngang qua ôm lấy xóm làng. Trong muà hè với ngày dài dằng dặc nầy mọi việc trong thôn đều yên ắng nhàn nhã. Những con chim én tự do bay đi bay lại trên rường nhà; những con chim thủy âu như thân mật nhau hơn trên sông nước. Bà vợ già đang kẻ những nét ngang dọc của bàn cờ trên trang giấy; đứa con nhỏ thì đang cố uốn cây kim may lại cho thành lưỡi câu câu cá. Chỉ cần có được cố nhân bè bạn chu cấp gạo tiền như hiện nay, thì trước mắt tấm thân già nầy đâu còn có gì để mà cầu xin được hơn nữa đâu ?!

         Sau những năm tháng tha hương lưu ly trong chiến tranh loạn lạc, giờ đã có chỗ ở yên thân, Đỗ Phủ đã rất tri túc với hoàn cảnh của mình mà sống an vui với vợ con trong một xóm thôn yên bình vắng lặng. Trông người lại ngẫm đến ta, chúng ta cũng đã lìa bỏ quê hương sau hơn ba mươi năm chiến tranh loạn lạc, nhưng so với Đỗ Phủ chạy loạn trong nghèo đói hiểm nguy, thì chúng ta vẫn còn may mắn hơn nhiều. Chương trình an sinh xã hội của Hoa Kỳ đã cưu mang và chu cấp đầy đủ nơi ăn chốn ở không thiếu một món chi cả. Nếu chúng ta còn không biết yên thân để sống cho tốt thì quả là người... chẳng ra gì cả !

5. Diễn Nôm :

                         GIANG THÔN

             

                Dòng sông uốn khúc lượn thôn trang,

                Nắng hạ dài thêm cảnh xóm làng.

                Tự tại trên rường chim én lượn,

                Nhởn nhơ mặt nước lũ âu vang.

                Vợ già kẻ giấy thành cờ tướng,

                Con nhỏ uốn kim tạo lưỡi vàng.

                Chu cấp gạo tiền nhờ cố cựu,

                Thân già được thế, há chưa an ?!

     Lục bát :

                Sông xanh ôm lấy xóm làng,

                Hè dài thôn vắng lại càng thân thương.

                Én bay tự tại trên rường,

                Chim âu giởn nước vui dường nhởn nhơ.

                Vợ già kẻ giấy bày cờ,

                Uốn câu con dại phải nhờ kim may.

                Bạn bè chu cấp những ai,

                Thân già được thế, còn bài nào hơn ?!

     杜紹德

Đỗ Chiêu Đức

Thơ Phỏng Dịch:

THÔN BÊN SÔNG

Sông xanh tô điểm khúc thôn trang

Mấy tháng hè dài cảnh tịch an

Bầy én đậu bay trên mái thượng

Lũ âu lặn hụp cạnh dân làng

Vợ già bút họa tờ nham bổi

Con trẻ móc câu sợi thép gang

Bệnh hoạn kinh niên lo chạy thuốc

Tấm thân còm cõi có chi màng

Thiền Sư Xóm Núi

LÀNG BÊN SÔNG

Sông chảy quanh làng nước lặng xanh

Hè quê vắng vẻ cảnh yên lành

Mái nhà én liệng vòng lui,tới

Bãi bến âu vờn đảo chậm,nhanh

Vợ lão,vẽ cờ trang giấy dở

Con thơ,uốn thép lưỡi câu thành

Triền miên thuốc chạy thân còm cõi

Mãi bệnh không màng thế sự tranh

Lý Đức Quỳnh

SÔNG QUÊ

Sông xanh uốn khúc chảy quanh thôn

Xóm vắng hè dài lặng lẽ tuôn

Tự đến, tự đi nhà én lượn

Cùng thân, cùng cận nước âu vờn

Vợ già bìa giấy bàn cờ vẽ

Con trẻ lưỡi câu uốn sắt tròn

Lắm bệnh chỉ cần thang thuốc đủ

Thân hèn chẳng thiết chuyện gì hơn!

Lộc Bắc

 Jul20

THANH GIANG

Sông Thanh một khúc chảy quanh làng

Xóm vắng Hè dài chẳng tiếng vang

Én liệng trên rường bay mặc sức

Âu đùa dưới nước bạn dân trang

Vẽ cờ trên giấy chơi cùng vợ

Uốn lưỡi dùng kim giúp trẻ thương

Thuốc mãi đau hoài quen đủ vị

Thân hèn thế sự dám đâu màng

Chu Hà

QUÊ NGOẠI VEN SÔNG

Phù sa bồi đắp mấy điền trang

Sóng nước dập dềnh vỗ lặng an

Mỗi độ Hè về…Quê của Mẹ

Mênh mông ruộng lúa dọc đường làng

Bên kia Bình Thới trong tầm mắt

Giáp mí Bình Sơn chỉ một gang

Mít, Bưởi, Nhãn, Xoài ăn thỏa thích

Trèo cây, ngụp lặn…nhớ mơ màng!

   Thanh Song Kim Phú

July 10th/2020

THÔN VEN SÔNG.

Thôn làng xanh biếc một dòng qua,

Suốt hạ bãi quê mọi sự hòa.

Trên mái yến thường bay thấp thoáng

Giữa sông chim rạn lội gần xa.

Vẽ cờ giấy bổi cùng bà xã,

Uốn móc cần câu với trẻ nhà.

Nhiều bệnh chỉ lo tìm thuốc chữa,

Thân gầy chuyện hão chẳng phiền hà.

  Mỹ Ngọc.

July 10/2020.

GIANG THÔN

Sông xanh uốn lượn chảy quanh làng

Hè nắng thêm dài cảnh lặng an

Én liệng ngang nhà trên nóc mái

Âu vờn với nước  cạnh thôn trang

Vợ già kẻ giấy bàn cờ tướng

Con trẻ uốn câu lưỡi móc vàng

Bạn cũ gạo tiền chu cấp khá

Thân còm cõi bệnh há mơ màng !...

Mai Xuân Thanh

Ngày 10/07/2020

ĐỜI TRÔI

Bến nước xanh giòng đẹp cảnh trang

Chim vờn bướm lượn trải bình an

Nhiều thu ngẫm nghĩ tình non nước

Lắm hạ suy tư nghĩa xóm làng

Vợ nhẫn từng hôm cờ vẽ mực

Con đằm mỗi buổi thép mài gang

Chồng thân bệnh hoạn ê giường chiếu

“Lực bất tòng tâm “ chẳng thiết màng

Minh Thuý

     Tháng 7/10/2020

AN BẦN LẠC ĐẠO

Dòng xanh tĩnh lặng bọc quanh vòng

Dân rỗi nông nhàn, xóm phía trong

Én rộn rường nhà ngày nắng Hạ

Thủy âu vui lượn rợp bờ sông

Vợ già kẻ dọc, ngang cờ tướng

Con trẻ ham câu, uốn lưỡi cong

Lương thực thuốc thang, bằng hữu giúp

Thân còm cõi,bệnh…há còn mong?

    Thanh Song Kim Phú

July 10/2020

SÔNG QUÊ

Sông xanh uốn khúc chảy qua thôn,

Ngày Hạ dài, nhàn nhã... chẳng ồn.

Lui tới én bay quanh mái lá,

Cận thân vịt lội mé bên cồn.

Vợ thương kẻ lại bàn cờ giấy,

Trẻ nhỏ giăng câu... giỏ cá tôm.

Cố hữu gạo tiền đà trợ giúp,

Tuổi già thiển nghĩ khó cầu hơn!

Hồ Công Tâm

LÀNG BÊN SÔNG

Sông xanh uốn khúc lượn quanh thôn

Ngày hạ nắng dài trải bóng hôn

Đàn yến an nhiên nơi góc thượng

Đám âu đùa giởn chỗ triều ôn

Phu nhân kẻ lại bàn cờ cũ

Thằng bé ra công biến sắt mòn

Trông cậy tiền nong, lòng bạn hữu

Thân già lắm bệnh ấm tâm hồn

Kiều Mộng Hà

 July 11-2020

XÓM BẾN

Chảy qua thôn xóm một dòng sâu

Bến vắng trưa hè cảnh thấy rầu

Chim Én xập xè trên gác nhỏ

Hải âu bay lượn mặt hồ cau.

Vợ già vẽ gíấy bàn cờ đánh,

Con trẻ mài kim uốn lưỡi câu.

Lắm bệnh tuổi già nhờ bác sĩ.

An nhiên tự tại vui bền lâu.

Thể Lục bát:

Sông Đáy uốn lượn qua thôn,(*)

Ngày hè bến vắng cảnh buồn thiết tha

Yên oanh bay lượn trên xà,

Hải âu mặt nước năm ba xập xoè.

Vẽ bàn cở tay vợ già

Lưỡi câu con trẻ mài ra uốn thành.

Tấm thân già lão bệnh tình.

Cầu mong gì nữa thấy mình yêu thơ.

UYÊN QUANG

  July-11-2020

(*) sông Đáy môt chi nhánh cuả sông Hồng

THÔN VEN SÔNG.

Quanh làng xanh biếc một dòng qua,

Xóm vắng hạ dài mọi sự hòa.

Trên mái yến rường bay thấp thoáng

Giữa sông chim nước lượn la đà.

Vẽ bàn cờ giấy do bà xã,

Uốn thép lưỡi câu đám trẻ nhà.

Được bạn xưa lo tiền gạo sống,

Còn gì hơn nữa tấm thân già?

LỤC BÁT:

Sông xanh quanh xóm chảy qua

Hạ dài thôn vắng nhẩn nha u nhàn.

Yến rường quen lối tụ tan,

Giữa sông chim nước họp đàn rỡn chơi.

Bàn cờ vợ vẽ giấy bồi,

Lấy kim uốn móc câu chơi trẻ làm.

Gạo tiền bạn cũ lo toan,

Thân già được thế còn ham nỗi gì?

  Mỹ Ngọc.

July 10/2020.

HƯỞNG NHÀN

Dòng xanh uốn khúc dọc bìa làng

Nắng trải hừng thôn lúc hạ sang

Én bỡn rường nhà chân ríu rít

Âu vờn mặt nước bóng nhoà loang

Hiền thê kẽ nét bàn cờ thẩm

Con trẻ uốn cong lưỡi thép vàng

Bằng hữu áo cơm lo phụ trợ

Túc tri thân lão được an nhàn

 Phương Hoa

July 12th 2020

VUI CẢNH VEN SÔNG

Rặng chuối sau nhà đậm sắc xanh

Năm gian một bếp khí trong lành

Chích chòe sớm hót thanh bình quá

Se sẻ chiều về nhảy nhót nhanh

Trẻ nhỏ tầm ngư ngồi mép nước

Vợ hiền buôn quả viếng đô thành

Mảnh vườn rau trái cùng thi phú

Xa lánh tranh đời, hỗn độn tranh.

Trần Như Tùng

NHÀ NHỎ VEN SÔNG

Nhà nhỏ ven dòng chẳng điểm trang

Nhìn vào mặt nước sống bình an

Gái trai lưới thả ham chài cá

Bà xã chân quen chạy chợ làng

Thanh thản chịu nghèo lều mái rạ

Kiên trì sống thiện mỏ kiềng gang

Ruộng vườn trồng tỉa rau cùng trái

Thây kệ lợi danh chút chẳng màng.

Trần Như Tùng