NOEL TRĂNG MẬT -Thơ Đỗ Chiêu Đức và Thơ Họa

NOEL TRĂNG MẬT

 

Lữ thứ lòng quê mãi vấn vương,

Năm mươi năm cũ lúc lên đường...

Lâm Viên bát ngát thông đưa gió,

Đà Lạt mộng mơ hoa ngát hương.

Trăng mật Giáng sinh tràn hạnh phúc,

Tân hôn dưới thế ngập niềm thương.

Cặp đôi Lục tỉnh hồn bay bổng...

Mật ngọt nhân sinh tuế nguyệt trường !...

Đỗ Chiêu Đức

 12-25-2024

Thơ Họa:

 

TRĂNG MẬT ĐÁNG YÊU

 

Bao lần nhắc lại vẫn hoài vương

Dạo bước tung tăng khắp nẻo đường

Cẩm Tú hoa tròn chi chít nhuỵ 

Dã Quỳ cánh mỏng nhẹ nhàng hương

Năm mươi năm chẵn bền duyên kết

Hai trái tim nồng vững dạ thương

Đà Lạt nào quên nhiều kỷ niệm

Vầng trăng chứng giám giữa đêm trường!

 Như Thu

04/03/2025

.

 LỄ VÀNG HẠNH PHÚC .

 

Thầy trò hi hữu đẹp tơ vương

Duyên số tao khang tới trọn đường

 CHIÊU ĐỨC GIÁO SƯ NGƯỜI THỨC GIẢ

TỐ QUYÊN NỮ HỌC SINH THIÊN HƯƠNG

Kim hôn đông đủ quế hoè quý

Phu phụ tràn đầy bằng hữu thương

Kính chúc lễ vàng Xuân rực rỡ

Chung lời hoan hỉ mộng mơ trường …

      Hawthorne   4 - 4 - 2025

CAO MỴ NHÂN

 

LỨA ĐÔI HOÀN HẢO

 

Tơ duyên một thuở lứa đôi vương

Hợp cẩn trăm năm phúc mãn đường

Ơn Lão Nguyệt già xe chỉ thắm

Lòng Chiêu Đức gặp Tố Quyên hương

Quê xưa loạn lạc chung niềm nhớ

Hải ngoại yên bình vẹn nghĩa thương

Tóc bạc răng long, thời thế đổi

Tình yêu đích thực mãi viên trường !

Lý Đức Quỳnh

     4/4/2025

 

HẠNH PHÚC MỘT ĐỜI

( Đôi uyên ương Chiêu Đức- Tố Quyên )

 

Khung trời Đà Lạt luyến lưu vương

Đôi lứa dìu nhau khắp nẻo đường

Hẹn trước đồi xanh xào xạc gió

Thề cùng hoa thắm ngạt ngào hương

Kể từ khi ấy luôn chung thủy

Cho đến bây giờ mãi luyến thương

Ngày sánh vai kề xây tổ ấm

Đêm về chung gối mộng miên trường.

  Sông Thu

( 05/04/2025 )

 

TRỌN ĐỜI KHẮN KHÍT.

(Hoạ 4 vận).

 

Đôi ta kết tóc lúc tơ vương

Anh sẽ dìu em hết quãng đường

Tình nghĩa đượm sâu hơn biển cả!

Ái ân thắm thiết ví trùng dương!

Bên nhau, mình đắp xây cầu hạnh

Sát cánh,gia hoà nối nhịp thương

Đầu bạc nhưng hương yêu mãi đắm

Trọn đời khắn khít, giấc mơ trường!

     LAN.

(05/04/2025).

 

TÌNH YÊU VIÊN MÃN…

 

Duyên may hạnh phúc dạ tơ vương…

Chú Rễ Cô Dâu lạy Tổ Đường…

Trăng Mật, Lâm Viên, Đà Lạt phố

Vợ Chồng, đôi bạn, khói trầm hương…

Giáng Sinh đại lễ, quen tình nhớ…

Dưới thế Tân Hôn biết nợ thương…

Lục Tỉnh Uyên Ương hồn điện Nguyệt

Yêu đương viên mãn, mộng miên trường…

MAI XUÂN THANH

  Silicone Valley, April 05, 2025

 

KỶ NIỆM KHÓ PHAI

 

Lòng buồn viễn xứ mãi lưu vương,

Nhớ thuở ngày xưa nhọc bước đường.

Thu đến bến thuyền xa ngóng bóng,

Hè sang trường bát ngát mùi hương.

Giáng sinh bên Chúa xin ân phúc,

Xuân Tết cô phòng quá nhớ thương.

Kỷ niệm bao giờ quay trở lại,

Chung vui dưới bóng phượng sân trường.

                                 *

Hình ai bóng cũ mãi còn vương.

HỒ NGUYỄN

 (04-4-2025)

 

VƯƠNG

 

Bao năm chung sống tình còn vương

Cùng bước bên nhau khắp nẻo đường

Đất vịnh Thunder lòng vẫn nhớ*

Vành đai Bramp-Miss dạ còn thương**

Bên nhau dẫu có niềm đau ngắn

Kề cận không gieo nỗi khổ trường

Đôi đũa so le đời bảo lệch

Thế mà tình cảm mãi đơm hương.

2025-04-05

   Võ Ngô

* Thunder Bay

**Ngoại Ô Toronto

 

MỘNG ĐÊM TRƯỜNG

 

Đất trời cố quốc mãi tình vương

Nam Bắc Trung nhau mấy dặm đường

Rời khỏi xứ nhà luôn hứa hẹn

Lìa xa đồng ruộng ngạt ngào hương

Cù Mông hướng bấc từng ghi dấu

Đèo Cả ranh nam nặng tích thương

Núi Nhạn sông Đà hai mốt nhịp

Nhớ quê khắc khoải mộng đêm trường ..

Yên Hà

6/4/2025

 

DUYÊN XƯA HẠNH NGỘ

Họa vần

 

Tím ngát mua rừng khiến mãi vương

Vàng hoa quỳ nở rực trên đường

Xuân Hương Thủy Tạ trăng vờn sóng

Thung Lũng Tình Yêu cúc quyện hương

Sương trắng Lang Biang thờ thẫn nhớ

Thông xanh Cầu Đất dạt dào thương

Lạc Dương hạnh ngộ ngàn lưu luyến

Mộng ước trăm năm mộng cửu trường

ThanhSong ntkp

 CA. 07/04/2025

 

NOEL TRĂNG MẬT

 

Nhớ tuần trăng mật thỏa tơ vương

Điển tích duyên thơ mộng Đại Đường

Hồng diệp kết giao tình thục nữ (*)

Xích thằng kết hợp sắc thiên hương (*)

Văn chương ông Tú đa thi hứng

Nho nhã ông Đồ nhất dạ thương

Gặp lễ Noel vâng ý Chúa

Trăng thanh mật ngọt suốt đêm trường.

(Phan Thượng Hải)

          4/8/25

(*) Chú thích:

 ĐIỂN TÍCH “LÁ THẮM VÀ CHỈ HỒNG”

(Bs Phan Thượng Hải)

Trong lương duyên vợ chồng, văn học sử thường dùng 2 điển tích “Lá Thắm và Chỉ Hồng” (Hồng Diệp và Xích Thằng).

* Lá Thắm (Hồng Diệp)

Đời Đường Hy Tông, thư sinh Vu Hựu nhặt được 1 chiếc Lá thắm (lá đỏ) trôi theo dòng nước từ cung vua ra ngoài.  Trên chiếc lá đỏ nầy có ghi một bài thơ, có lẽ từ một cung nữ:

 

Lưu thủy hà thái cấp

Thâm cung tận nhật nhàn

Ân cần tạ hồng diệp*

Hảo khứ đáo nhân gian.

 

         (Trần Trọng San dịch)

         Nước chảy sao mà vội

         Thâm cung suốt buổi nhàn

         Ân cần nhờ lá thắm

         Trôi đến tận nhân gian.

 

Vu Hựu cũng làm 1 bài thơ ghi trên lá đỏ thả theo dòng nước vào cung:

 

Sầu kiến oanh đề liễu nhứ phi

Thượng dương cung nữ đoạn trường thì

Quân ân bất cấm đông lưu thủy

Diệp thượng đề thi ký dữ thùy?

 

         (Trần Trọng San dịch)

         Ngắm liễu nghe oanh thoáng cảm hoài

         Cung cấm người đương buổi ngậm ngùi

         Nước trôi không xiết tâm tình ấy

         Trên lá thơ đề gửi đến ai?

 

Mười năm sau, Đường Hy Tông cho một số cung nữ xuất cung về sống đời thường dân.  Hàn Thúy Tần là 1 trong số cung nữ nầy về ở với quyến thuộc và kết duyên với Vu Hựu.  Vu Hựu tình cờ khám phá vợ mình có chiếc lá đỏ đề thơ của mình và nàng cũng là tác giả của bài thơ kia.

Nhờ chiếc lá thắm (hồng diệp) như là cái duyên tiền định của 2 người.  

Hàn Thúy Tần sau khi thành gia thất với Vu Hựu có làm thêm bài thơ:

 

Nhất liên giai cú tùy lưu thủy

Thập tải ưu tư mãn tố hoài

Kim nhật khước thành loan phượng lữ

Phương tri hồng thiệp thị lương mai.

 

         (Trần Trọng San dịch)

         Đôi câu thơ thả theo làn nước

         Tâm sự mười năm chất chứa đầy

         Ngày nay đã kết nên loan phượng

         Mới hay lá thắm thuận duyên may.

 

* Chỉ Hồng (Xích Thằng)

Ngoài câu chuyện và những bài thơ về "Lá thắm", còn có câu chuyện về "Chỉ hồng":

Vi Cố gặp 1 ông già xách cái túi đựng chỉ hồng (xích thằng) và có cuốn sách cho biết có tên Vi Cố sẽ kết duyên (nối chỉ hồng) với 1 cô gái nhỏ tuổi con nhà hàng rau rách rưới.  Ông già nầy là Nguyệt lão và cuốn sách nầy là Hôn thư.  Vi Cố không tin nhưng quả thật nhiều năm sau đó ông lấy vợ chính là cô gái nầy. 

*

Từ đó, văn học Việt Nam có những câu thơ về lương duyên vợ chồng dùng điển cố “Lá thắm và Chỉ hồng”:

 

         Lá hồng ra mối chỉ hồng

         Nước bèo kia cũng tương phùng có phen

         (Bích Câu Kỳ Ngộ)

 

Nhận ra trong lá thơ đề

         Bút tiên chi để điểm mê lòng phàm

         (Bích Câu Kỳ Ngộ)

 

         Ba sinh cho vẹn mười nguyền

         Nhờ tay kim tướng đem duyên xích thằng*

         (Bích Câu Kỳ Ngộ)

 

         Sinh vừa tựa liễu nương cây

         Lá hồng đâu đã thổi bay tới gần

         Mắt coi mới tỏ dần dần

         Mấy dòng chữ viết ba vần bốn câu

         Trông qua lặng ngắt giờ lâu

         Ấy ai thả lá doành câu ghẹo người

         (Bích Câu Kỳ Ngộ)

 

         Dù khi lá thắm chỉ hồng*

         Nên chăng thì cũng tại lòng mẹ cha

         (Đoạn Trường Tân Thanh)

 

* Bắc Bình Vương Nguyễn Huệ và Ngọc Hân Công Chúa

Năm 1786, Bắc Bình Vương Nguyễn Huệ của nhà Tây Sơn ra Bắc Hà, đem theo 2 ông Vũ Văn Nhậm và Nguyễn Hữu Chỉnh, tấn công chúa Trịnh.  

         Ông Nguyễn Huệ sai ông Nguyễn Hữu Chỉnh đi trước theo đường biển vào cửa Đại An của sông Đáy theo sông Nam Định đến sông Hồng rồi chiếm kho lương ở Vị Hoàng (vùng đất có khúc sông nhỏ cùng tên chảy từ sông Hồng vào Nam Định).  Biết quân chúa Trịnh chưa kịp phòng thủ, ông Nguyễn Huệ theo đường bộ qua Nghệ Tĩnh và Thanh Hóa đến hội ở Vị Hoàng.  

         Từ Vị Hoàng, quân Tây Sơn đánh bại bộ binh của ông Bùi Thế Dận ở Đông An (gần Hưng Yên?) và đánh bại thủy quân của ông Đinh Tích Nhưỡng ở góc sông Luộc và sông Hồng.  Quân Tây Sơn lại thắng quân của chúa Trịnh Tông (Trịnh Khải) và ông Hoàng Phùng Cơ ở hồ Vạn Xuân (thuộc Thanh Trì, Hà Nội).  

         Chúa Trịnh Tông chạy về Sơn Tây nhưng bị tên Nguyễn Trang bắt giải về nộp cho Tây Sơn.  Chúa Trịnh Tông dùng gươm cắt cổ tự tận.  Bắc Bình Vương Nguyễn Huệ cho tống táng chúa Trịnh Tông và vào Thăng Long chầu vua Lê Hiển Tông. 

Sau khi cưới Ngọc Hân Công chúa (con Lê Hiển Tông) rồi Hiển Tông mất và cháu nội là Duy Kỳ lên ngôi là vua Lê Chiêu Thống, ông Nguyễn Huệ và Vũ Văn Nhậm về Phú Xuân (Huế) và để ông Nguyễn Hữu Chỉnh giữ Nghệ An. 

Người Bắc Hà không thích cuộc hôn nhân nầy giữa ông Nguyễn Huệ và Công chúa Ngọc Hân.  Ông Nguyễn Thì Thấu (con của Nguyễn Thế, đã từng là quân sư của Hoàng tử Lê Duy Mật chống lại Chúa Trịnh) có làm bài "Kỹ thuật thời sự", trong đó có những câu thơ nói về Công chúa Ngọc Hân trong hôn nhân nầy:

Ngựa thồ thay mối xích thằng*

Ông Tơ bà Nguyệt dẫu giằng, chẳng ra

Một ngày một vắng quê nhà

Sáng từng từng nhớ, tối tà tà trong.

Bs PHAN THƯỢNG HẢI biên soạn

Tài Liệu Tham Khảo (trong phanthuonghai.com)

1) Điển Cố Từ Thơ (Bs Phan Thượng Hải)

2) Thơ và Sử Việt - Nhà Nguyễn (Bs Phan Thượng Hải)