TRẦN BÌNH TRỌNG -Thơ Phan Thượng Hải và Thơ Họa

TRẦN BÌNH TRỌNG

 

Chính danh Bảo Nghĩa chẳng hai lòng (*)

Tính mạng đem đền nợ núi sông

Thà quỷ nước Nam! Cam thọ tử

Dụ Vương đất Bắc? Chỉ hoài công

Trung quân vẫn giữ dù thua trận

Báo quốc chi sờn dẫu hạ phong

Chí khí trượng phu, đời liệt sĩ (*)

Xem thường sống chết tựa lông hồng. (*)

(Phan Thượng Hải)

        3/30/15

(*) Chú thích:

Bảo Nghĩa hầu Trần Bình Trọng

Trượng phu thiên lý chí mã cách. Thái Sơn nhất trịch khinh hồng mao. (Chí làm trai dặm nghìn da ngựa. Gieo Thái Sơn nhẹ tựa hồng mao). (Chinh Phụ ngâm)

Trần Bình Trọng

Trong chiến tranh kháng Nguyên lần thứ hai, Bảo Nghĩa Hầu Trần Bình Trọng (1259-1285) đánh với quân Nguyên, bị bắt ở Thiên Mạc (khúc sông Châu Giang nối với sông Hồng ở Khoái Châu, Hưng Yên) và quân Nguyên chiếm Thiên Trường (Tp Nam Định bây giờ). Ông Trần Bình Trọng bị Thoát Hoan dụ hàng, ông khẳng khái chịu chết và nói rằng “Ta thà làm quỷ nước Nam chớ không thèm làm vương đất Bắc”.

Ông Phan Kế Bính có bài thơ vào đầu thế kỷ 20:

TRẦN BÌNH TRỌNG

Giỏi thay Trần Bình Trọng

Dòng dõi Lê Đại Hành

Đánh giặc dư tài mạnh

Thờ vua một tiết trung

Bắc vương sống mà nhục

Nam quỷ thác cũng vinh

Cứng cỏi lòng trung nghĩa

Ngàn thu tỏ đại danh.

(Phan Kế Bính)

Nhờ bài thơ trên sử gia hiện đại mới nghĩ ra tông tích của ông Trần Bình Trọng: ông là con trai độc nhất của bà Chiêu Thánh công chúa (trước là vua Lý Chiêu Hoàng) và ông Lê Phụ Trần.

Đây là tất cả những sự kiện trong Đại Việt Sử Ký Toàn Thư về ông Lê Phụ Trần và ông Trần Bình Trọng:

Ông Lê Tần có công giúp nhà Trần trong cuộc kháng Nguyên lần thứ nhất nên vua Trần Thái Tông (vua đầu tiên của nhà Trần) đổi tên ông là Lê Phụ Trần, phong tước là Bảo Văn Hầu và gả vợ cũ của mình là Chiêu Thánh công chúa cho. Hai người nầy ở với nhau 20 năm có một trai là Lê Tông và một gái.

Khi chồng của công chúa Thụy Bảo (con Thái Tông) là Uy Văn Vương Toại chết sớm, Trần Thái Tông gả Thụy Bảo cho ông Trần Bình Trọng, phong tước là Bảo Nghĩa Hầu. Ông Trần Bình Trọng vốn dòng dõi Lê Đại Hành vì “ông cha có công” nên được mang họ vua là họ Trần.

Sử gia hiện đại nghĩ là hậu duệ của vua Lê Đại Hành có công lớn với nhà Trần chỉ có thể là ông Lê Phụ Trần mà thôi do đó mới có giả thuyết: ông Lê Tông (con Lê Phụ Trần) là ông Trần Bình Trọng vì ông Lê Phụ Trần là Bảo Văn Hầu và ông Trần Bình Trọng là Bảo Nghĩa Hầu (cùng một chữ Bảo).

Con gái của ông Trần Bình Trọng sau nầy là quý phi của vua Trần Anh Tông (con Nhân Tông) và sinh ra vua Trần Minh Tông. Ông Trần Bình Trọng là rể của vua Trần Thái Tông cũng như ông Trần Hưng Đạo.

 

Thơ Họa:

 

TRẦN QUỐC TOẢN

 

Tuổi trẻ tài cao quyết một lòng

Liều thân giết giặc cứu non sông

Hoàng ân báo đáp xung hào khí

Cường địch tan tành lập chiến công

“Hàm Tử cầm Hồ” đầy dũng cảm (*)

“Chương Dương đoạt sáo” rạng oai phong (*)

Hùng anh khởi nghĩa từ niên thiếu

Muôn thuở vinh danh giống Lạc Hồng.

(Phan Thượng Hải)

       3/30/15

(*) Chú thích:

Đoạt sáo Chương Dương độ. Cầm hồ Hàm Tử quan (Trần Quang Khải)

Trần Quốc Toản

Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản (1267-?) là con Uy Vũ Vương Trần Nhật Duy và là cháu nội của vua Trần Thái Tông. Ông Trần Nhật Duy là con vua Trần Thái Tông nhưng khác mẹ với vua Trần Thánh Tông.

Theo nguyên văn của Đại Việt Sử Ký Toàn Thư:

Vì nhỏ tuổi (16 tuổi) không được dự bàn (hội nghị kháng Nguyên ở Bình Than vào năm 1282) nên ông Trần Quốc Toản trong lòng hổ thẹn, phẫn kích, tay cầm quả cam, bóp nát lúc nào mà không biết. Sau đó lui về (nhà) huy động hơn nghìn gia nô và thân thuộc, sắm vũ khí, đóng chiến thuyền, viết lên cờ 6 chữ “Phá cường địch, báo hoàng ân” (Phá giặc mạnh, báo ơn vua).

Sau nầy khi đối trận với giặc, tự mình xông lên trước quân sĩ, giặc trông thấy phải lui tránh, không dám đối địch. Đến khi mất, vua rất thương tiếc, thân làm văn tế, lại gia phong tước vương.

(Cũng theo ĐVSKTT) Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản có mặt trong 2 trận là trận Hàm Tử (với Chiêu Văn Vương Trần Nhật Duật và ông Nguyễn Khoái) và trận Chương Dương (với Chiêu Minh Vương Trần Quang Khải và ông Phạm Ngũ Lão). Trong trận Hàm Tử, quân nhà Trần có sự trợ giúp của một đoàn quân người Tàu trung thành với triều Tống dưới sự lãnh đạo của ông Triệu Trung (có lẽ là hoàng tộc triều Tống vì vua Tống họ Triệu).

 

TRẦN QUỐC TUẤN

 

Nén chặt tình riêng tận đáy lòng*

Chung nguyền đánh giặc giữ non sông

Bạch Đằng cọc nhọn vừa bày kế

Quốc Tuấn tướng tài đã lập công

Hưng Đạo Đại Vương nên tước hiệu

Thánh Trần hậu thế được dân phong

Ngời trang sử chống quân xâm lược

Bất tử thần linh cõi Lạc Hồng

Lý Đức Quỳnh

   30/3/2025

*Do vua Trần Thái Tông lên ngôi và kết hôn đã lâu nhưng chưa có con nối dõi, thái sư Trần Thủ Độ đang nắm thực quyền phụ chính ép cha ông là Trần Liễu phải nhường vợ là Thuận Thiên công chúa (chị của Lý Chiêu Hoàng) cho Trần Thái Tông vì bà đang mang thai với Trần Liễu được ba tháng, đồng thời giáng Lý hoàng hậu xuống làm công chúa.

Phẫn uất, Trần Liễu họp quân chống lại nhưng thế cô không làm gì được, phải xin đầu hàng. Vua Thái Tông vì thương anh nên xin với Trần Thủ Độ tha tội cho Trần Liễu, nhưng quân lính đều bị giết.  Mang lòng hậm hực, Trần Liễu tìm người tài nghệ để dạy văn, võ cho Trần Quốc Tuấn.

Lúc Trần Liễu ốm nặng,  sắp mất, cầm tay Trần Quốc Tuấn, trăn trối: "Con không vì cha lấy được thiên hạ, thì cha chết dưới suối vàng cũng không yên lòng được"….(Chép lại trên Wikipedia)

TRẦN BÌNH TRỌNG

Họa Hoán vận

 

Bình Trọng đầu rơi vẫn giữ lòng

Mang thân đền đáp nợ non sông

Quỷ Nam chỉ muốn đừng chiêu dụ

Vương Bắc nào ưng chớ uổng công

Phận tướng sa cơ thề cháu Lạc

Đời trai thất trận nguyện con Hồng

Lưu hương khí khái ngời thanh sử

Bảo Nghĩa Hầu, Vua sắc tứ phong

ThanhSong ntkp

CA. 31/03/2025

 

HAI BÀ TRƯNG

 

Đánh đuổi ngoại xâm quyết một lòng

Ơn đền, nợ trả với non sông

Xông pha trận mạc liều thân xác

Đánh đuổi giặc thù lập chiến công

Phỉ chí hiên ngang đời dũng sĩ

Nêu gương tiết liệt kẻ quần hồng

Tiếng tăm lừng lẫy vang bờ cõi

NHỊ THÁNH oai hùng, sử sách phong (*)

   Sông Thu

( 31/03/2025 )

(*) Hai Bà Trưng được phong là Nhị Thánh Mê Linh

 

KÍNH NHỚ TRẦN BÌNH TRỌNG.

 

Yêu nước,thương nòi quyết một lòng

Hy sinh mạng sống cứu non sông

Dù cho bị bắt đâu nề tử

Dẫu cố chiêu hàng chỉ uổng công

Lừng lẫy tinh thần đời kẻ sĩ

Rạng ngời khí phách bậc uy phong

Đem tài giữ cõi xua binh biến

Cái chết nhẹ như sợi chỉ hồng!

     LAN.

(31/03/2025).

 

ANH HÙNG LƯU DANH SỬ

 

Nghĩa cả bao năm chẳng đổi lòng,

Anh hùng lưu tích sử non sông.

Trọn tình danh tướng thà cam tử,

Vị quốc không màng kể đến công.

Tính khí khó ai đem sánh kịp,

Gương cao đâu dễ dụ quyền phong.

Con Rồng cháu Lạc rền vang tiếng,

Bình Trọng Trần gia rạng giống Rồng.

                          *

Lưu danh giữ nghĩa khí non sông!

HỒ NGUYỄN

  (31-3-2025)

 

BẢO NGHĨA HẦU TRẦN BÌNH TRỌNG

 

Khí phách anh hùng vẹn tấm lòng

Hy sinh tính mạng với non sông

Sa cơ dẫu quỷ, cam đành phận

Thất trận dầu vương, dụ mất công

Báo quốc tranh tài thua hạ sách

Trung quân đấu sức bại trung phong

Trượng phu nghĩa dũng bao con Lạc

Địch thủ chiêu hàng thẹn cháu Hồng ! 

MAI XUÂN THANH

  Silicone Valley, March 31, 2025

 

TƯỞNG NHỚ

DANH TƯỚNG TRÀN VĂN HAI

 

Thất thế sa cơ quyết một lòng

Xác thân nằm lại với non sông

Bao năm giữ nước,  luôn bền sức

Một phút tan nhà,   quả phí công

Hổ dữ*  điều binh như bão táp

Quan hiền**khiển lính tựa cuồng phong

Khi lời Tổng "dỏm" kêu buông súng

Độc dược Người dùng hòa máu hồng

Nông gia hai lúa NJ

Tháng tư năm 2025

*Hổ dữ: Tướng Hai từng giữ chức Chỉ Huy Trưởng Biệt Động Quân từ 1971 tới 1972

** Ông nổi tiếng là vị Tướng thanh liêm và luôn rất quan tâm tới đời sống cùa binh sĩ

 

BIA ĐÁ CÒN GHI

 

Với nước thời luôn nợ tạc lòng

Xả thân chẳng tiếc núi cùng sông

Bắc vương há trọng mà quên tộc

Nam Việt càng cao để góp công

Ái quốc Toản kia là tột điểm

Trung quân Trọng đó đã tiên phong

Dù trong tay giặc, không ham sống

Rực sáng gương soi giống Lạc Hồng.

Thái Huy

 4/01/25