NGÀY MỚI ĐẦU NĂM -Thơ Duy Anh và Thơ Họa

NGÀY MỚI ĐẦU NĂM

 

Thức dậy, kéo rèm, đón cái hên!

Vợ còn say ngủ, cuộn ôm mền.

Êm êm hơi thở đều kề cạnh

Dịu dịu mùi hương thoảng kế bên.

Sương muối ngoài vườn đang đọng lá

Bài thơ trong trí đã thành tên...

Nhâm nhi thưởng thức cà-phê sáng

Ngày Mới Đầu Năm, nắng đã lên!

DUY ANH

 1/1/2025

Thơ Họa:

 

BUỔI SÁNG ĐẦU NĂM

 

Lâu rồi quên bẵng chuyện xui, hên

Dẫu biết minh niên, vẫn quấn mền

Xác lão nằm trơ vơ giữa tết

Tay gầy níu rỗng trống hai bên

Vườn sau rộn bướm ong mừng tuổi

Ngõ trước vang tùng bách xướng tên

Hội trẩy xuân đời vui chúc tụng

Lửa lòng tôi nhóm đợi bùng lên

Lý Đức Quỳnh

    1/1/2025

 

SÁNG ĐẦU NĂM

 

Năm mới rồi ư , thấy quá hên

Đạp tung tất cả mớ chăn mền

Ra vườn chạnh nhớ, người xa tít

Vô bếp thả buồn, lửa sát bên

Lời hát mừng Xuân nghe rộn tuổi

Bài thơ chúc Tết gởi quen tên

Chờ nhau xông đất, cùng thăm viếng

Hoa nở ngạt ngào hương ngát lên …

   Hawthorne  31 - 12 - 2024

CAO MỴ NHÂN

 

MÌNH HÊN!

 

Năm sang hy vọng mọi điều hên,

Vợ vắng mình ên chỉ có mền.

Một bóng phòng không trơ kẻ cạnh,

Cô đơn chỉ có gối mền bên.

Ngoài hiên gió thổi lao xao lá,

Cạnh góc nhà kề vẳng gọi tên.

Trằn trọc suốt năm canh đến sáng,

Giựt mình cửa đập gọi “mau lên!”

                           *

Vẳng bên hàng xóm tiếng “mình hên!”

HỒ NGUYỄN

 (01-01-2025)

 

CẦU

 

Cầu chúc đôi người sẽ được hên

Xuân nầy được đắp lên da mền

Không cần vào bếp hơ hơi lửa

Chẳng muốn ra ngoài ngắm khói bên

Ai đốt pháo hoa vui đón tết

Mình nhìn khung cảnh vẻ ra tên

Cà phê buổi sáng cùng chiêm ngưỡng

Thời khắc êm đềm khẽ nói lên.

2024-0101

  Võ Ngô

 

THỬ VẬN ĐẦU NĂM.

 

Thử vận ngày đầu thiệt quá hên!!?

Bầu cua thua đậm mặt như mền

Bài cào bù mãi chung trơn túi

Xì dách hoắt hoài chạy đổi bên

Tiu nghỉu về nhà, lòng trách dạ

Âm thầm vô cửa, vợ kêu tên

Bao ngày dành dụm giờ bay sạch

Bà xã cằn nhằn,nổi đóa lên!!

LAN.

     (01/01/2024).

 

KHAI BÚT CHÀO NĂM MỚI

 

Thức trọn đêm đầu để lấy hên

Liền tay gõ phím …chẳng quên mền

Từng dòng chậm rãi dàn trãi cạnh

Bấy chỗ lừng khừng gạt xuống bên

Ngẫm lại suy đi chưa thuận ý

Truy cùng xét lại nỏ hợp tên

Nghiêng đầu một lúc trời đà sáng

Tỉnh dậy nom trời rạng hẳn lên…

Mai Vân-VTT

   01/01/25

 

ĐÔNG TỚI NƠI RỒI

 

Thức dậy,nhìn ra,số thật hên

Trời đông ấm áp ẩn trong mền

Bạc phơ tóc trắng còn kề cận,

Nhăn dúm đã mồi vẫn cạnh bên

Bạn hữu nhiều khi không nhớ tuổi

Người quen lắm lúc lại quên tên

Quên quên nhớ nhớ vui là thế

Sáng đợi chim ca,ánh nắng lên

ThanhHoà

 

CỤ TÚ THAN

 

Buồn thay chỉ thấy rủi nào hên!

Được tiếng đăng khoa cụ Tú Mền (*)

Bèn ả phù dung kề tận miệng,

Thêm nàng đào hát cặp kè bên?

Bao lần vác chõng vẫn là Tú,

Mấy lượt đề bảng chẳng có tên.

Khoa bảng ngày xưa sao khó thế!

Để đồ này ngóng muốn điên lên!

Đỗ Quang Vinh

ngày đầu năm 2025

Chú Thích:

(*) Tú, kép, mền, đụp là tên gọi dân gian chỉ các lần đỗ Tú tài trong khoa bảng nước ta thời phong kiến. Khoa thi Hương ở nước ta được tổ chức lần đầu tiên vào năm 1396 đời Trần Thuận Tông. Thi Hương được tổ chức tại các trường (“Hương” có nghĩa là quê hương của người thi), nhưng không phải tỉnh nào cũng được tổ chức. Trường thi chia ra làm nhiều vùng. Ba bốn trấn hoặc tỉnh cùng thi ở một nơi, thí dụ trường Nam là tập trung thí sinh ở các tỉnh chung quanh Nam Định, trường Hà tập trung thí sinh các tỉnh chung quanh Hà Nội...

Các đời vua Lê Thái Tông (1434-1439), Lê Nhân Tông (1443-1453), quy định thi Hương có 4 kỳ, gọi là bốn trường. Kỳ 1: kinh nghĩa, thư nghĩa; Kỳ 2: chiếu, chế, biểu; Kỳ 3: thơ phú; Kỳ 4: văn sách. Nếu thi qua cả bốn kỳ thì được đỗ Hương cống (sau năm 1828 gọi là Cử nhân). Ông Cống, ông Cử được bổ dụng làm quan ở các cơ quan cấp tỉnh, cấp trung ương, hoặc được đi làm quan các huyện, sau dần dần mới lên các chức vụ cao hơn. Nếu chỉ thi qua được 3 kỳ thì đỗ Sinh đồ (sau năm 1828 gọi là Tú tài), dân gian gọi ông Đồ, ông Tú có nguồn gốc từ đó. Tuy có tiếng thi đỗ nhưng các ông Đồ, ông Tú này thường không được bổ dụng ra làm quan. Nhiều người đi thi lại nhiều lần để cố đạt cho được học vị Cử nhân. Bởi theo lệ thường, những người đỗ Tú tài phải thi Hương lại cho đến khi nào đỗ Cử nhân mới được vào thi Hội. Vì thế, mới có những vị Tú Kép hay “ông Kép” (đỗ 2 khoa Tú tài), Tú Mền hay “ông Mền” (đỗ 3 khoa Tú tài), Tú Đụp hay “ông Đụp” (đỗ 4 khoa Tú tài).

Ở nước ta có nhà thơ Trần Tế Xương (1870-1907) người làng Vị Hoàng, thành phố Nam Định, đi thi trước sau 8 khoa nhưng vẫn chỉ đỗ Tú tài. Dân gian chỉ gọi tới mức 4 lần đỗ Tú tài là Tú Đụp, với nhà thơ Thành Nam đỗ 8 lần Tú tài, dân gian không biết gọi thế nào, chỉ đơn giản gọi là “Tú Xương”.

Dưới Tú Xương một bậc là người đồng hương Nam Định với ông, ông Đặng Viết Hòe đỗ 7 lần Tú tài, người làng Hành Thiện, nay thuộc xã Xuân Hồng, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định. Ông Hòe đỗ đến 3 lần Tú tài thì được dân làng gọi là “Mền Hòe”, ở nhà dạy con mình là Đặng Xuân Bảng và tiếp tục đi thi mấy khoa nữa. Xuân Bảng đỗ Tú tài năm 18 tuổi (năm 1846), đến khoa thi sau lại đỗ Tú tài một lần nữa, người đời gọi ônglà “Kép Bảng”. Đến năm 22 tuổi, triều vua Tự Đức, ông đỗ Cử nhân, được bổ làm Giáo thụ phủ Ninh Giang (Hải Dương).

Khoa thi Bính Thìn 1856, Xuân Bảng 28 tuổi, vào Huế thi Hội và đỗ Tiến sĩ, đỗ thứ nhì khoa ấy. Văn sách bài thi của ông lẽ ra đáng đỗ Hoàng giáp, nhưng cuối bài có câu can vua về thanh sắc tuần du khiến vua không ưng, hạ mức đỗ xuống đầu tam giáp Tiến sĩ. Khi vào lĩnh mũ áo, dự yến tiệc xong, vua hỏi “Người ở nhà học ai?”, Xuân Bảng bẩm: “Tâu bệ hạ, từ thuở bé đến lớn, hạ thần chỉ học cha ở nhà thôi”. “Cha ngươi đỗ gì?”. “Tâu bệ hạ, cha hạ thần đỗ bảy khoa Tú tài”. Vua liền ban cho bốn chữ “Giáo tử đăng khoa” (Cha dạy con thi đỗ Đại khoa). Như thế cũng đủ an ủi phần nào cho người cha 7 lần đỗ Tú tài!

 

GIAO THỪA

 

Giao thừa năm mới thức cầu hên

Ngái ngủ ông kêu bà quấn mền

Thêm nữa ngủ ngon rồi sẽ tính

Dần dà cứ sát cạnh gần bên

Đầu làng chuông đổ chùa kinh sáng

Mừng tuổi cháu con đứng nhắc tên

Nắng ấm ửng hồng chim ríu rít

Bình minh êm đẹp hẳn tươi lên ..

 Yên Hà

1/1/2025

 

HẠNH PHÚC ĐẦU NĂM

 

Sát Tết mà còn gặp dịp hên

Được mua giảm giá bộ drap mền

Cho con ấm dạ nằm kề cận

Để vợ an lòng ngủ kế bên

Trời lạnh càng thêm in đậm Tết

Thân mềm lại khiến khắc sâu tên

Gia đình hạnh phúc mừng xuân mới

Câu hát yêu đời ngân vút lên...

  Sông Thu

( 02/01/2025 )

 

XUÂN MỚI

 

Thức trọn countdown để được hên

Hải Đường ngày ấy vẫn nằm bên

Đầu kề chân tựa nghiêng làm gối

Thân giữ  chăn bao cuộn lấy mền

Tin nhắn vừa trao liền đáp bạn

Email sắp gởi mãi tìm tên

Bình minh ló dạng sau rèm cửa

Tia nắng xuân nồng ấm hẳn lên

Hưng Quốc

       Texas 1-1-2025

 

NĂM MỚI CHỜ AI

 

Cảm thấy sao mình có cái hên

Chắc là bởi áo ấm như mền

Cà phê trăng lạnh ai thương mến

Đêm giá khoác vai ngồi cạnh bên

Tình nở hoa chờ năm mới đến

Lòng vang nhạc điệp khúc không tên

Đời còn tựa bóng thuyền trên bến

Gặp được người trong mộng bước lên…

Hải Rừng

4/1/2025

 

NGÀY MỒNG MỘT

 

Yên bình thức dậy ước điều hên

Chẳng thể nằm thêm xếp dọn mền

Hứng thú chào Xuân cười vợ cạnh

Vui mừng đón Tết kéo con bên

Ngày đầu thảo chữ liền khai bút

Phút kế so đề sẵn đặt tên

Nắn nót bài thơ nhìn thỏa mãn

Sân ngoài bướm lượn nắng vừa lên

  Minh Thúy Thành Nội

Tháng 1/4/2025