Thứ Hai, 8 tháng 2, 2021

CÂU ĐỐI TẾT XƯA -Lý Viễn Giao


Câu Đối Tết Xưa

          Trước thềm xuân, ít ai không nghĩ về chuyện cũ, về những mùa xuân đã qua, nhất là những người đã nếm trải nhiều năm tháng. Trong số những điều nhớ ấy, hẳn ta không quên những đôi câu đối nôm thú vị về tết.

Có lẽ quen thuộc vào bậc nhất là cặp đối :

« Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ

Nêu cao pháo nổ bánh chưng xanh »

Chỉ vỏn vẹn mười bốn âm tiết trong hai vế, câu đối đã gói trọn cả hồn cốt của ngày tết xưa. Thôi thì đủ cả hương vị, màu sắc và nghe đâu đó có cả tiếng nói cười nữa chứ. Rõ là khéo và thật là tài hết chỗ nói !

Vế thứ hai hay đến thế, ấy vậy mà đôi khi cứ bị thay đổi chẳng hiểu vì cái cớ gì :

« Cây nêu tràng pháo bánh chưng xanh » !

« Thịt mỡ » đối với « Nêu cao », « dưa hành » đối với « Pháo nổ » không thể chê vào đâu được. Vừa đẹp luật bằng trắc, vừa quá hay về loại từ. « Thịt » và « Nêu » là hai danh từ còn « Mỡ » và « Cao » bây giờ trở thành phụ từ nói rõ về hai từ ấy (Chứ không phải « Nêu cao » là giương cao lên). Cũng như thế, « Dưa » và « Pháo » là hai danh từ, « Hành » và « Nổ » cho hay loại dưa, loại pháo mà thôi (Dưa gì, dưa hành. Pháo gì, pháo nổ chứ không phải pháo hoa, pháo đất hay pháo tay … « Pháo nổ » ở đây tuyệt nhiên không phải là pháo bị đốt rồi nổ). Nếu đổi đi như nói ở trên, « thịt mỡ » không thể đối với « Cây nêu » và « Tràng pháo » không thể đối với « Dưa hành » vì « cây nêu » và « tràng pháo » đều là danh từ kép (gồm hai âm tiết) trong khi « nêu cao », « pháo nổ » là danh từ có tính từ (cao và nổ) phụ trợ cho rõ nghĩa. Vả lại xét về luật bằng trắc thì cách thay đối ấy làm cho tính đối cũng chỉ còn được nửa phần vì « tràng pháo » có một âm bằng trong khi yêu cầu chặt chẽ, cả hai cùng phải là âm trắc !

Nhân hứng, xin nêu thêm vài câu đối tết thú vị, vui tai nữa để cùng thưởng thức :

« Tối ba mươi ních cửa càn khôn, khép chặt lại kẻo ma vương bồng quỷ tới

Sáng mồng một lỏng then tạo hóa, mở toang ra cho thiếu nữ bế xuân vào »

 

« Đêm ba mươi nghe tiếng pháo nổ đùng, ơ ơ tết

Ngày mồng một chạm cành nêu đánh kịch, à à xuân »

 

« Chúng nó dại vô cùng, pháo nổ đì đùng thêm mất chó

Ta đây khôn bất trị, rượu say túy lúy lại năm mèo »                  

 

Mùa xuân, ngày tháng dài rộng, ngồi thưởng xuân ngắm mai đào khoe sắc, xin mời bạn bè cùng nhâm nhi chén xuân và cho ý kiến về những điều có thể là chưa được trên đây.

Lý Viễn Giao


16 nhận xét :

  1. Giáp tết mà còn có thời gian để cập nhật đăng bài trên blog ..thì nhàn dỗi lắm rồi .. Chúc mừng

    https://1.bp.blogspot.com/-79_dKdUF6x0/X_YKyYsw9JI/AAAAAAAABbg/bBH4iLI4mlIxFfCPpEP9dQRAQ1kB1E6NACLcBGAsYHQ/s0/CH%25C3%259AC%2BM%25E1%25BB%25AANG-5.jpg

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn bác Quang Thái.
      Tránh thủ có chút gì mang hơi xuân thôi.
      Những ngày giáp tết Quỳnh phải làm việc đến 11h đêm mới đi ngủ.4h sáng phải thức dậy rồi.
      Nay mới trở lại blog.
      Chúc bác QT năm Tân Sửu muôn sự tốt lành.

      Xóa
  2. Cảm ơn thi nhân đã ưu ái đưa bài tản mạn lên trang mình. Và cảm ơn bạn bè nào đã dừng mắt để coi mấy dòng phiếm luận này !

    Trả lờiXóa
  3. HN sang thăm chúc anh một mùa xuân AN KHANG TÀI ĐỨC VẸN TOÀN nhé anh!

    http://4.bp.blogspot.com/-VnmmUgHzvtk/Us6t2EWQugI/AAAAAAAAC4g/T9JZqYXSj_0/s1600/8D0_7020208_1_1_zps8860c20e.gif%3Cbr

    Trả lờiXóa
  4. DVD xông nhà chúc mừng năm mới Tân Sửu 2021! :D
    DVD chúc anh Quỳnh và những người thân yêu năm mới vui khỏe, an lành! :)

    https://1.bp.blogspot.com/-1fkX_MPPy90/YCXmqa5qtxI/AAAAAAAANRo/owLW_VfThi0ygLKx9aTW-IM8L-78hsO-ACLcBGAsYHQ/s0/chuc-mung-nam-moi-4.gif

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn DVD.
      Hôm nay Q mới trở lại với Blog.
      Chúc bạn năm mới Phát Tài,Phát Lộc.

      Xóa
  5. Năm mới chúc em và gia đình mọi sự tốt lành nhé.
    https://3.bp.blogspot.com/-dzZNN45vSj0/XFsVH1pvdzI/AAAAAAAAKsw/ILGDJ76AwVM8SUqiLij2kepIFT9_byFdgCLcBGAs/s400/lh.gif

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn chị LH.
      Chúc chị năm mới dồi dào sức khỏe,hạnh phúc.

      Xóa
  6. MN ghé nhà chúc anh Quỳnh cùng gia đình năm mới Tân Sửu luôn Hạnh Phúc An Yên- Vạn Sự Như Ý nhé.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn MN.
      Chúc bạn năm mới mọi sự hanh thông,thân tâm an lạc.

      Xóa
  7. Em sang thăm kình chúc anh trai cùng gia đình năm mới PHÚC LỘC TOÀN GIA....

    https://anhdepbonphuong.com/wp-content/uploads/2016/12/hinh-anh-dong-chuc-tet-binh-than-nam-2016-cho-facebook-hinh-anh-3.gif

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn ND.
      Chúc em năm mới thành đạt,hạnh phúc và may mắn.

      Xóa
  8. Chúc Meocon năm mới công việc thuận lợi.

    Trả lờiXóa
  9. Cảm ơn Fa.
    Chúc bạn nắm mới nhiều may mắn,an vui và thành đạt.

    Trả lờiXóa

*Đăng nhận xét,các bạn có thể copy link hình và dán trực tiếp vào ô comment mà không cần dùng thẻ.
Chú ý:đường link hình ảnh phải đặt cuối cùng.
*Cảm ơn các bạn đã thăm và chia sẻ!