TA LÀ AI? -Thơ Kiều Mộng Hà và Thơ Họa

TA LÀ AI ?*

Thiền Thi

 

Nhiều lần tự hỏi: Ta là Ai?

Sao vẫn trầm luân mãi chốn này!

Kiếp trước gieo duyên lành lánh ác

Đời nay gặt quả ngọt cơ may

khuya ngồi thắp nến soi thiền định

Chiều đứng nhìn mây hiểu đổi thay

Bất chợt bên trong bừng ánh sáng

“Bản Lai Diện Mục”**… vụt phơi bày

Kiều Mộng Hà

Aug.18th.2025

*công án - thiễn tổ sư- rộ nở thời Lục Tổ Huệ Năng ( có hơn 1.700 công án)

 ** Khuôn mặt trước khi sinh ra

 

Thơ Họa:

 

TA BÀ BỂ KHỔ

( hoạ hoán vận)

 

Ta bà bể khổ! Cách gì thay?

Nghiệp trả cho xong gọn kiếp này

Lăn lộn sáu đường nào thấy bến

Trầm luân ba nẻo khéo duyên may

Âm thanh của một bàn tay vỗ *

Mài ngói thành gương được mấy ai?**

Diệt tận tâm tham buông oán hận

Bên trong trí tuệ hiển nhiên bày

TT MINH

19.8.2025

* Công án “ âm thanh tiếng vỗ của một bàn tay”

** câu chuyện: có một thiền sinh suốt ngày ngồi thiền…

- Ngồi thiền để làm gì? Vị thiền sư hỏi

- Bạch thầy để thành Phật, thiền sinh trả lời

Từ đó mỗi lần thấy học trò ngồi thiền, Ô thầy mang miếng ngói ngồi bên cạnh mài

- Thầy mài miếng ngói để làm gì?

- Đề thành gương soi

- Ngói đâu thể thành gương?

- cũng vậy: NGỒI THIỀN CŨNG KHÔNG THỂ THÀNH PHẬT

Người thiền sinh chợt hiểu ra ( kmh ghi chú)

 

VUI CÒN MỞ MẮT

 

Vui còn mở mắt thấy trần ai

Nhật nguyệt xoay quanh thế giới này

Hạ đỏ về bung hàng phượng thắm

Thu vàng đến rải ngọn heo may

Người buồn bởi cảnh vô thường chuyển

Kẻ xót vì đời hữu hạn thay

Ta kiếp nông phu cày đất ruộng

Bản tâm thanh tịnh tự nhiên bày

Lý Đức Quỳnh

  19/8/2025 

PHẬT THÍCH CA

 

Nhìn cội Bồ Đề nhớ đến ai

Vì đời tu luyện, xót lòng này

Đầu,chim làm tổ khôn do dự

Mưa, nắng thử mình chẳng mảy may

Thú dữ lượn quanh tâm vẫn quyết

Người đau rời rã trí nào thay

Tập thông bát nhã qua thiền định

Thành Phật Thích Ca,chánh đạo bày.

       LAN

(19/08/2025)

 

TRỘM NGHĨ

 (họa 4 vận)

 

Xê dịch càn khôn vốn chuyển xoay

Tru-Sinh-Hoại-Diệt quán tâm này

An nhiên nhẫn trải tường hay dở

Bình thản kiên rèn mặc rủi may

Huệ sáng phước ân thường dễ đến

Dạ tà họa hiểm  khó lường thay?

Sống đời hòa ái hằng tu tỉnh

Cầu thị-xem khinh sự bịa bày.

     10-8-2025

Nguyễn Huy Khôi

 

MƠ ƯỚC HÃO HUYỀN

 

Trót đà hiện diện giữa trần ai

Gò bó, loay hoay ở cõi này

Sống kiếp con người sao khổ thế !

Làm thân nhi nữ lại buồn thay !

Thói lề khắc nghiệt chôn thời trẻ

Thành kiến buộc ràng xóa dịp may

Ước được tung hoành như cánh nhạn

Sức tài phỉ chí thỏa thuê bày.

   Sông Thu

( 19/08/2025 )

 

NỢ TRẦN AI

 

Nợ nần vay trả xuống Trần Ai,

Kiếp trước nghiệp mang trả nợ nầy

"Lành dữ hai đường tùy ý chọn"

Tu Chơn tích đức gặp cơ may...

Mạnh to hiếp yếu nhìn ngao ngán,

Nịnh bợ lừa trung nghĩ chán thay...

Thức giấc Huỳnh Lương mau Giác ngộ.

Tu Tâm Trí Huệ sáng trưng bày...

   Mỹ Nga

        19/08/2025 ÂL, 26/06/Ất Tỵ

 

BẾN GIÁC

 

Đưa đến đây rồi gặp bạn ai

Có chung số phận đoạ nơi này

Đày rồi mới tiến lên thần thánh

Trung giới nầy đây cũng dịp may

Khổ hạnh trường thi danh đoạt vị

Tu hành giới cấm bĩ bền thay

Thanh tâm yên tĩnh cầu buông thả

Bến giác thuyền đưa đón ló bày ..

  Yên Hà

19/8/2025

 

TA VẪN LÀ TA

 

Ngồi ngẫm nghĩ mình có giống ai?

Cũng tâm tư bận đến nơi này.

Tịnh thiền cố tránh gây điều ác,

Nhập thế mong làm thiện kiếm may.

Gian dối phủi không sa bến tục,

An bình tìm đợi đổi đời thay.

Kiếp sau nếu có còn lên thế,

Cũng cứ Bản Lai Diện Mục bày.

                        *

Phiền muộn không còn phải trả vay!

HỒ NGUYỄN

 (19-8-2025)

 

ĐÓ LÀ TA

 

Soi gương để biết đó là ai

Hình thể lạ kỳ xí thế này

Tóc sói lưa thưa môi móm xọm

Hàm răng vài cái thật là may

Đi lui đi tới luôn than mệt

Ngáp tới ngáp lui thở khó thay

Lúc ngủ phì phò mồm há hốc

Nằm mơ ác mộng mới trình bày

Trần Đông Thành

 

NÓI VỚI AI…

 

Nếu bảo rằng tôi nói với ai…

Tớ khuyên …xin hãy đến nơi này

Trần gian vốn chốn gây điều lỗi ( xin lỗi)

Thượng giới là nơi được sự may

Có kẻ tu hành ngồi nhập định

Có người học đạo hiểu lời hay

Muốn nhìn nghe thấu bao huyền diệu

Phật Pháp Thần  tiên sẽ dạy bày

Songquang

 20250819

 

QUÁN TRỌ TRẦN GIAN

 

Tứ đại thân già chẳng tránh ai!

Từ đâu hiện hữu bốn phương này?

Quên thời hoạn nạn chân đà mỏi

Thả mối u hoài vận chửa may

Gột mảnh sầu tư niềm hẳn gá

Nghe hồn tĩnh lặng ý nào thay

Bình tâm đối diện bao hoàn cảnh

Quán trọ trần gian đã sắp bày!

  Như Thu

08/19/2025

 

TÌM LẠI

“ BẢN LAI DIỆN MỤC“ 

Họa hoán vận

 

Ai đã là ta, sẽ lại ai

Vì sao hiện hữu thế gian này

Từ muôn thuở trước gieo lành dữ

Đến một ngày kia chịu rủi may

Hiểu thấu căn nguyên nguyền sửa đổi

Nhìn ra bản chất nhận an bày

Thân người khó được đừng hoang phí

Tu tập buông dần nghiệp chuyển thay

Thanh Song ntkp

* Tâm Thanh KimPhú xin góp một chút tâm tình thô thiển.

- Tìm lại Bản Lai Diện Mục. - Câu nói từng được nghe, được dạy không biết bao nhiêu bận từ các vị tôn túc tu tập thâm sâu, hoặc từ các vị thiền sinh mới tập tễnh nơi cửa chùa.

- KimPhú chỉ là người sơ cơ hậu học, nghe giảng rồi tìm đọc không biết bao nhiêu trong mấy mươi năm, mà cũng chỉ mới hiểu sơ như kẻ mấp mé ngoài hiên chùa…Cái hiểu đơn giản là…:

- Tìm lại diện mạo khuôn mặt bản chất nguyên thủy của mỗi con người chúng ta. 

- Học hỏi qua quá trình tu tập của bao nhiêu vị Tổ tiếp nối từ Đức Thích Ca Mâu Ni Phật đến các vị Tổ Sư, các bậc tôn túc cao thâm đạo hạnh từ xa xưa cho đến nay, từ Thiền Tông, Tịnh Độ Tông, Mật Tông, Thiền phái Đại Đầu Đà Trúc Lâm Yên Tử…

- Đó không hề đơn giản chỉ là “ khuôn mặt trước khi sinh ra”…

- Đó chính là tìm lại cái “Ta” thuần khiết chưa bị biến đổi biến dạng bởi những vướng víu từ các yếu tố phù du như danh xưng, hình tướng chấp nê bên ngoài. Bảo là phù du vì hữu hình hữu hoại, hữu sinh hữu diệt…chẳng chóng thì chày! 

- Đó bởi vì Tổ (thứ 28 của Ấn Độ, và là Sơ Tổ của Trung Hoa) đã từng bảo:

. Cho dù ngộ: chẳng chấp văn tự, chẳng lìa văn tự,

cũng chỉ là phần da !…

. Cho dù ngộ: có thấy được cõi nước của A Súc Bệ Phật (Bất Động Như Lai)...cũng chỉ là phần thịt !…

. Cho dù ngộ: Bốn đại vốn không, năm uẩn chẳng thật, chổ thấy không có một pháp có thể đắc…cũng chỉ là phần xương !…

- Đến khi người cuối: đứng trước Sơ Tổ chỉ đảnh lễ, rồi lui lại và đứng im…Sơ Tổ mới ấn khả… là được phần tủy… - Sau đó Sơ Tổ trao Đại Pháp Nhãn tạng, cùng y tăng già lê và bát báu (y và bình bát)…để vị Tổ thứ 2 nầy của Trung Hoa xiển dương chánh pháp…

- Sự tu tập của các bậc tôn túc xưa nay nhiêu khê là vậy!  

- Huhu...KimPhú phải trải qua bao nhiêu đời kiếp nữa mới bén mảng đến được gấu áo của các ngài, để “lậu tận” trong Lục thông, để giải thoát khỏi sinh tử luân hồi đây ???

 

VÔ THƯỜNG

 

Không nên tự nhủ chẳng thua ai,

Cùng chớ bi quan khổ thế này!

Nhiều lúc an toàn do gặp rủi,

Lắm khi đắc thắng bởi nh̀ờ may.

Đừng rầu rĩ bởi tiền rơi rụng!

Chớ khổ đau vì của mất thay!

Sắc sắc không không mây biến ảo,

Thấy chăng đời sống vẫn phô bày?

Đỗ Quang Vinh

   19-8-2025

 

KHÓ

 

Chân lần từng bước nẻo trần ai

Mấy thập kỷ qua đến chốn này

Nước bỏ mong xa rời chỗ rủi

Thân vong đâu ngại tìm nơi may

Xu thời truy đuổi vì đời đổi

Lỡ vận ra đi bởi chủ thay

Cuộc sống gian lao trời xứ lạ

Bao nhiêu nỗi khổ khó chưng bày.

2025-08-20

   Võ Ngô

 

BÀY

 

Soi gương nhìn ảnh tưởng hình ai

Trông giống ma đang lạc xứ này

Ra cửa trợt chân tay mới bó

Vào nhà vấp ngạch đầu vừa may

Mặt đang nhăn nhó còn cau có

Răng lại buồn rầu sợ đổi thay

Chỉ một năm hơn thân bệnh hoạn

Từ đây sắc diện khó đem bày.

2025-08-20

  Võ Ngô

 

NGỘ

 

Kiếp sống trần gian khó lắm thay

Loạn tâm suy nghĩ rối ren bày

Nhiều khi phiền muộn than phần khổ

Đôi lúc  vui mừng nói số may

Chẳng phải vô tài mà sánh kẻ

Bởi do bạc phước trách hờn ai

Luân hồi phúc họa duyên đời trước

Thấy rõ bận chi chuyện thế này

   Hưng Quốc

Texas 8-20-2025

 

BẢN LAI DIỆN MỤC…

 

Tự hỏi thân ta đích thị…ai ?

Luân hồi một kiếp mãi nơi này

Trầm luân bể khổ, lành thăng, rủi

Lưu lạc gian truân dữ hóa, may

Thắp nến im re mà nhập định

Tham thiền lặng lẽ phải thương thay

Bỗng dưng số phận mình trong sáng

“Diện mục bản lai” đã tỏ bày…

MAI XUÂN THANH

  Silicone Valley August 20, 2025 

ĐỂ THÀNH AI?

(Họa nghịch vận)

 

Bản lai diện mục cứ phô bày (*)

Sống hợp Bản tâm, thiện mỹ thay!

Sống động từ bi lìa nghiệp khổ

Sống không mê hoặc đắc duyên may

Kiến hành như vậy, nhân sinh đấy!

Giác Ngộ là đây, Phật tánh nầy!

Vô ngã vô thường, Ta biết đủ

Cần tu chi nữa, để thành Ai?

(Phan Thượng Hải)

        8/21/25

(*) Chú thích: “Bản Lai Diện Mục” có từ Pháp Bảo Đàn kinh của Thiền Tông.

Kinh “Pháp Bảo Đàn” của Thiền Tông (trang 16-19, bản dịch của HT Thích Duy Lực) viết:

Canh ba lãnh Y Bát (*) xong, Huệ Năng được Ngũ Tổ (là Hoằng Nhẫn) đưa đến bến đò Cửu Giang.  Xuống thuyền Huệ Năng giành chèo.  Tổ nói: “Đúng ra ta phải độ”.  Huệ Năng nói: “Khi mê thì Thầy độ, ngộ rồi thì tự độ”.  Nói độ là một nhưng chỗ dùng chẳng đồng.  Huệ Năng sanh nơi biên địa nên giọng nói khó nghe.  Được Thầy truyền pháp, may đã được ngộ, chỉ nên tự tánh tự độ vậy.

Tổ nói: “Như thế! Như thế! Về sau Phật pháp do ngươi được thịnh hành, ngươi cứ hướng về phía Nam mà đi, chẳng nên thuyết pháp sớm, vì Phật pháp phải tùy duyên”.

Huệ Năng từ biệt Tổ, hướng về Nam trải qua hai tháng tới núi Đại Du Lãnh.

Ngũ Tổ trở về, mấy ngày chẳng thượng đường, đại chúng nghi ngờ hỏi: “Hòa thượng có bệnh gì chăng?”.

Tổ nói: “Bệnh thì không có nhưng Y Bát đã về Nam rồi”.

Hỏi: “Ai được truyền thọ?”.

Đáp: “Kẻ nào Năng thì được”.

Khi ấy đại chúng mới biết nên có mấy trăm người đuổi theo để đoạt Y Bát, trong đó có một Tăng tên tục là Trần Huệ Minh, ngày trước làm Tứ phẩm Tướng quân, tánh tình thô bạo, dẫn đầu đi trước, đuổi kịp Huệ Năng.  Huệ Năng bỏ Y Bát trên tảng đá, nói rằng: “Y Bát là vật làm tin, há dùng sức mà đoạt được sao?”.  Liền ẩn mình trong đám cỏ.  Huệ Minh đến, muốn lấy Y Bát mà chẳng nhúc nhích được, liền kêu: “Hành giả! Hành giả! Tôi vì Pháp (mà) đến, chẳng vì Y Bát (mà) đến”.  Huệ Năng liền ngồi trên tảng đá.  Huệ Minh đảnh lễ nói rằng: "Mong hành giả vì tôi thuyết Pháp”.  Huệ Năng nói: “Ông đã vì Pháp mà đến đây thì nên ngưng nghỉ các duyên, chớ sanh một niệm, ta sẽ vì ông mà thuyết”.

Một hồi sau Huệ Năng nói: “Chẳng nghĩ thiện, chẳng nghĩ ác, đang khi ấy cái nào là bổn lai diện mục của Thượng tọa Minh?”.

Huệ Minh ngay đó đại ngộ, lại hỏi rằng: “Ngoài lời (bí) mật, mật ý kể trên, còn có ý nào bí mật (khác) chăng?”.

Huệ Năng nói: “Đã nói với ông thì chẳng phải (bí) mật rồi, nếu ông phản chiếu thì (bí) mật tại bên ông”.

Huệ Minh nói: “Huệ Minh dù ở Huỳnh Mai, thật chưa tỉnh ngộ diện mục của tự kỷ, nay được khai thị, như người uống nước, lạnh nóng tự biết.  Nay hành giả tức là Thầy của Huệ Minh vậy”.

Sau đó, Huệ Năng đến Tào Khê, bị bọn ác tìm theo, nên phải lánh nạn trong đám thợ săn nơi Tứ Hội, trải qua 15 năm, thường vì thợ săn tùy nghi thuyết pháp.  Bọn họ bảo giữ lưới, mỗi khi thấy cầm thú lọt vào đều thả ra hết.  Tới bữa ăn, gởi rau trong nồi thịt, có người hỏi thì trả lời: “Chỉ ăn rau luộc bên cạnh thịt mà thôi”.

Một ngày kia nghĩ rằng: “Đã đến lúc phải hoằng pháp không nên ẩn hoài”, liền ra chùa Pháp Tánh ở Quảng Châu gặp Ấn Tông Pháp sư mà giảng kinh.   

{Bản lai diện mục đồng nghĩa với Bản Tâm (Phật Tánh, Tự Tánh) bẩm sinh vô ngã giác ngộ; từ bi và không mê hoặc (mê hoặc, hoặc = si, vô minh, không giác ngộ = tham, sân, mạn); trong mỗi Con người}. 

(*) Chú thích: 

Lịch sử Thiền Tông có truyền thống Truyền Y Bát từ Tổ này sang Tổ khác, bắt đầu từ Phật Thích Ca là Tổ thứ nhất của Thiền Tông Ấn Độ truyền cho Tổ thứ nhì là Tôn giả Maha Ca Diếp (Mahà-kassapa), 1 trong 10 đại đệ tử của ngài.  

Bồ Đề Đạt Ma là Tổ thứ 28 của Thiền Tông Ấn Độ, đem Thiền Tông sang Trung Quốc cho nên là Tổ thứ nhất của Thiền Tông Trung Quốc.  Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn (Tổ thứ 5) của Thiền Tông Trung Quốc truyền Y Bát cho Lục Tổ Huệ Năng (Tổ thứ 6) như đã viết trong Kinh Pháp Bảo Đàn. 

Kính Đại Phạm Thiên Vương Vấn Phật Quyết Nghi (chép lại trong Phật Lục của Trần Trọng Kim) viết:

         Một hôm Phật Thích Ca hội cả đại chúng ở núi Linh Thứu.  Ngài ngồi cầm hoa mà không nói gì, để xem có ai hiểu ý gì không thì chẳng ai biết gì cả.  Chỉ có Ma Ha Ca Diếp (Mahà-kassapa) tủm tỉm cười.  Phật Thích Ca liền bảo Tôn giả Ma Ha Ca Diếp: "Ngô hữu chính pháp nhỡn tàng, Niết Bàn diệu tâm, phó trúc Ma Ha Ca Diếp" (Ta có phép chính ẩn tàng trong mắt thấy rõ hết thảy và có tâm kỳ diệu của Niết Bàn, nay đem truyền cho Ma Ha Ca Diếp).

Sách Tây Vực Ký của sư Huyền Trang (Tam Tạng) viết:

         Khi Phật Thích Ca viên tịch có dặn Mahà-kassapa rằng: "Ta tu hành khổ hạnh đã bao nhiêu kiếp, là chỉ vì chúng sanh mà cầu lấy Pháp vô thượng.  Nay ta đã mãn quả và chẳng bao lâu ta sẽ về cõi Niết Bàn, ta đem Pháp tạng trao lại cho ngươi, ngươi trụ trì lại mà tuyên truyền những pháp chính ấy, chớ để sai lạc".  Nói đoạn Phật Thích Ca trao cho Mahà-kassapa chiếc áo cà sa và cái bình bát (Y Bát) để làm biểu hiệu sự truyền đạo chính thống.  Lệ truyền y bát kể từ đó. 

Bs PHAN THƯỢNG HẢI biên soạn 

Tài liệu tham khảo:

         Pháp Bảo Đàn Kinh (chép lại Cuộc đời và Lời dạy của Lục Tổ Huệ Năng từ đệ tử của ngài là Thiền sư Pháp Hải). 

         Thập Đại Đệ Tử của Phật Thích Ca (Bs Phan Thượng Hải) đăng trong mục Văn Hóa phần Phật Giáo của phanthuonghai.com 

 

BÌNH THƯỜNG

 

Chưa hề tự hỏi TA LÀ AI .

Chẳng biết vì sao đến cõi này

Cha mẹ sinh ra rồi trổi lớn

Chị em chăm sóc thiệt là may

Trưởng thành học hỏi điều hơn thiệt

Tâm tính trau dồi đáng quý thay

Thôi kệ trần gian là thế đó

Bận lòng chi lắm … miễn phô bày !

THIÊN LÝ 

GIÁC NGỘ ,

 

Từ lâu khắc khoải vì không ai

Cho biết làm sao trụ chỗ này

Vẫn biết ông trời gieo lắm rủi

Và rằng cõi tạm rót ít may

Sinh ra vốn đã mang phần số

Mùa lại năm qua chẳng hoán thay

Giác ngộ trong ta ,tim thánh thiện

Tránh điều nỏ tốt để lành …bày !

PHƯỢNG HỒNG